Paruroza (Paruresis) – nieumiejętność sikania wśród ludzi

Udało mi się dzisiaj doszukać nazwy pewnego zaburzenia psychicznego / fobii społecznej, która również mnie dotyka – to niemoc w oddaniu moczu w przypadku braku pełnej dyskrecji, komfortu czy ciszy. Brzmi śmiesznie? Śmieszne nie jest. Nazywa się to Parurozą (Paruresis) i o dziwo jest całkiem sporo w necie o tym.

Klatka z filmu Paruresis: http://vimeo.com/16094631

Niegdyś myślałem, że to naprawdę drobny przypadek dotykający niewielki promil populacji. Sam z tym problemem borykam się od kilku lat – ciężko mi określić dokładny okres, ale przynajmniej dwa lata to już będą. Czym zostało to spowodowane? Nie mam pojęcia, musiałbym wybrać się na hipnoterapię, aby spróbować odkopać coś z mózgu, co wywołało ten stan.

O co tutaj chodzi?

Polska definicja Wikipedii (z okresu 2012, gdy jeszcze nie było polskiego odpowiednika Parurozy):

Paruresis – rodzaj fobii, trudność bądź niemożność oddania moczu w obecności innych, zarówno we własnym domu, jak i w miejscach publicznych, w stresie wywołanym presją czasu, będąc obserwowanym, lub kiedy ktoś jest w pobliżu i może nas słyszeć.

Opiszę najpierw mój przypadek – wersję lekką (po tym, co wyczytałem to moja odmiana jest błaha), aby zaznajomić was z przypadkiem i wyjaśnić cały problem. Najlepiej na przykładzie:

Wyobraź sobie, że siedzisz na wykładzie na uczelni. Rano wypiłeś pół litra herbaty przy śniadaniu i właśnie zaczyna naciskać Cię na pęcherz. W końcu przerwa na wykładzie, kierujesz się do toalety, by w końcu spuścić naciskające w podbrzuszu ciśnienie. Stajesz przed pisuarem i zamiast zaczynać od razu lać słyszysz jak do toalety wchodzą kolejne osoby – jedna by się wylać zaraz przy Tobie, inni umyć ręce, jeszcze inni po prostu pogadać czy zapalić papierosa.

Brak kompletnej dyskrecji, brak spokoju, ciągle jakieś głosy, ludzie stojący za Tobą, gapiący się na plecy i czekający aż w końcu załatwisz swoją sprawę. Ty stoisz jak głupi, gapisz się na swojego penisa, mija powoli pierwsza minuta i wciąż ani kropelki nie uroniłeś, chociaż tak bardzo boli i chce się. Można tak stać w nieskończoność i nic z tego nie będzie dopóki wszyscy nie opuszczą tej toalety i Ty nie będziesz miał błogiej ciszy.

W końcu go chowasz i myślisz o kompromitacji, bo przy laniu słychać dźwięk strumyka, a Ty kompletnie nic nie spuściłeś z siebie. Wychodzi z toalety i wciąż czujesz ten sam dyskomfort, dodatkowo pojawiają się potencjalne myśli innych w Twojej głowie.

Paskudny przypadek, nie? Ale aż tak fatalnie nie musi być. Osoba cierpiąca na tę przypadłość może „zakleszczyć” się samą obecnością jednaj osoby w tym samym pomieszczeniu sanitarnym, nawet, jeśli jest ona przyjaźnie do nas nastawiona i kompletnie nam nie przeszkadza.

Oto przykład Parurozy, na szczęście coś tak strasznego jak na początku przytoczyłem mnie nigdy nie spotkało, ale bywało blisko.

Nie umiem sikać jak kogoś słyszę albo ktoś mnie może usłyszeć

Moje załatwianie się to najczęściej wyczekanie na moment, kiedy toaleta jest pusta albo ostatnia jednostka z niej wychodzi – mowa tutaj głównie o ośrodkach publicznych takich jak uczelnia, hipermarket, pub. Nie sikam praktycznie nigdy do pisuarów, a zazwyczaj kieruję się do kabiny. Obowiązkowo muszę zamknąć drzwi za sobą i nikt nie może być w żadnej innej kabinie czy stać za moimi drzwiami.

W domu nie mam takiego problemu, o ile domownicy kompletnie mi nie przeszkadzają, to jednak jeśli pałęta się ktoś dalszy z rodziny, albo znajomy niedaleko toalety to problem może się pojawić. Tutaj na szczęście nie ma 5 stanowisk do załatwiania się, można spokojnie usiąść na kiblu i udawać, że strzela się kloca. W końcu się wyleję.

W przypadku np. potrzeby wylania się w lesie – uciekam czym dalej od osób, z którymi pałętam się w tym lesie, mam pewność, że za krzakami dokładnie mnie nie widzą, mam dostateczną ilość spokoju i prywatności w promieniu przynajmniej 20 metrów.

Skąd ten problem?

Nie mam pojęcia. W przeszłości jakieś zdarzenie musiało wpłynąć na moją psychikę i wywołać jakiś strach (fobię) przed sikaniem w obecności innych ludzi. Czy szczając ktoś mnie popchnął i się oblałem? Nie przypominam sobie, ale tylko taką możliwość widzę.

Zauważyłem, że całość mojego problemu siedzi w samej psychice, jak do tego doszedłem? Jak pisałem wyżej – mam pewność, że jestem sam w toalecie i nikt mnie nie podsłuchuje – sikam bez problemów na zawołanie.

O swoim mieszkaniu już nie wspominam, bo to poczucie bezpieczeństwa itd. Jak napisałem wyżej – problem praktycznie nie występuje. Mogę iść nawet jak mi się ledwo chcę i zrobię, co trzeba. Całe życie załatwiam się do jednego kibla, tutaj się tego nauczyłem, tutaj to robiłem tysiące razy. Problemem jest załatwianie po za domem.

Nic nie boli, nic nie piecze… fizycznie jestem kompletnie sprawny, impotentem też nie jestem, prostatę raczej też mam w normie – ledwo 22 lata na karku.

To wszystko psychika, zaparcie przed innymi na wypadek ataku? Któż wie, na pewno ciężko o rozluźnienie mięśni odpowiedzialnych za tą blokadę.

Problemy, jakie to stwarza

Nieumiejętność wysikania się przy ludziach rodzi kilka istotnych problemów

• Brak możliwości spełnienia silnej potrzeby sikania np. w przypadku imprez okolicznościowych. Daje to poczucie dyskomfortu, uniemożliwia dalsza konsumpcję itd.
• Brak możliwości oddania moczu do analizy, gdy wyniknie taka potrzeba u lekarza itp.
• Wyłączenie się z kilku aktywności fizycznych w przypadku potrzeby (seks, bieganie, zapasy?)
• Większe ryzyko zachorowania chociażby na kamień nerkowy czy infekcje dróg moczowych
• Wymuszane ograniczanie konsumpcji płynów, chociażby piwa, np. podczas spotkań okolicznościowych
• … i jakieś inne

Kapka edycji

Tutaj jeszcze poruszona była kwestia jak ja sobie z tym radzę i kilka moich najgorszych przypadków, jakie mnie spotkały, lecz wywaliłem to (~1100 słów), bo nie chcę przynudzać.

Dla ciekawskich mogę puścić osobny post.

Problemy innych

Dobra, koniec w końcu o mnie, bo wyszło już z tego coś długiego, znajomi poznają mnie teraz od tej strony, niektórzy osądzą i wyśmieją. Teraz przypadki wyciągnięte z  internetu:

Ogólnie inni mają znacznie mniej kolorowo, bo o ile muszą czasem trzymać po 8 godzin (niemoc wysikania się w pracy/szkole) to nawet pojawiają się problemy z sikaniem w swoim mieszkaniu w obecności znajomych – przerypane.

Występuje długotrwałość choroby jak:

Mam to z 10 lat :S co tu więcej mówić,to komplikuje życie niesłychanie :[

Problem dotyczy również kobiet, komplikuje opuszczanie domu:

Już w podstawówce miałam problem z załatwianiem się w szkole i tak jest do dziś. Nawet nie próbuję,no chyba,że w jakichś wyjątkowych przypadkach.
Potrafię wytrzymać nawet 12 godzin,z czego tylko ok. 2 odczuwam dyskomfort. Piję normalnie,więc chyba mam już rozciągnięty pęcherz. Jest to jakiś sposób,bo to niesikanie poza domem nie utrudnia mi zbytnio funkcjonowania. A,no tak. Ja prawie nigdzie nie wychodzę :|

Niemoc, o której pisałem:

To jest blokada mięśni… I to taka (czasem mniejsza, czasem większa), że nie da się rozluźnić ani nic… Jeżeli jest pusto, nikogo nie ma, i mała szansa, że ktoś wejdzie to ok… No i więcej niż jedna kabina bo to najgorsze co może być. Wtedy ludzie stoją w kolejce nawet… :|

Pomocna autosugestia:

Ja gdy miałem z tym problem to próbowałem sobie wmawiać, że „wszystko jest ok”, „nie denerwuj się”, „nic się nie dzieje”. Pomagało. To jest po prostu reakcja organizmu na lęk. Zamykamy się psychicznie i jak widać również i tutaj…

Za dużo myślenia:

Po prostu staram się wyluzować i myśleć o tym, żeby się „odlać” a nie o ludziach ;)

Desperacja:

Mam 24 lata, z paruresis borykam się od około 10 lat, w tym czasie przeszedłem przez różne stadia choroby, istny horror. Kto „to” ma lub miał wie o czym piszę, życie można określić jednym zwrotem- permanentne upokorzenie, wstyd, lawirowanie poprzez różne wybiegi na krawędzi, jakkolwiek byśmy tego nie rozumieli. [więcej]

Presja czasu:

załóżmy taką sytuację, co też przerabiałem, żeby odlać się na postoju gdzieś pod drzewkiem, z dala od ludzi, też był problem o dziwo z tego względu, że pojawia się presja czasu, świadomość, że czeka na mnie rodzina w samochodzie mnie dobija normalnie, im dłużej stoję pod tym drzewem tym bardziej dochodzi do mnie świadomość, że ktoś zaczyna się niecierpliwić, to jest przytłaczające uczucie i nie pozwala skupić się na samej czynności. Chyba, że każdy zajmuje się swoimi sprawami, sytuacja nie skupia się na mnie i mogę się gdzieś oddalić dla spokoju, wtedy warunki są sprzyjające. [więcej]

U chłopaka:

Moja wersja paruresis jest bardzo „ortodoksyjna” – potrafię wysikać się tylko jak jestem w pustej toalecie i wiem, że nikogo nie ma pod drzwiami (na uczelni) lub w towarzystwie kogoś zaufanego, kto wie o tej dolegliwości i akceptuje mnie z tym. U mojego chłopaka w domu jego mama musi zamknąć się w pokoju, żebym mogła w spokoju się wysiakć, a i tak mam problemy (bo myślę sobie co ona o mnie myśli…) W knajpie do ubikacji wchodzi ze mną przyjaciółka i śpiewa mi, żebym się rozluźniła…  [więcej]

Bolesna wersja z kamieniem:

Ja też mam ten sam problem z oddawaniem moczu tyle że jestem po przebytej kamicy nerkowej, ostatnio zmieniłem pracę i teraz pracuję na hali a ubikacje są brudne w kabinach są drzwi z wybitymi szybami i to mi przeszkadza, tłum ludzi bo obok są szatnie i czasami nie dam rady się załatwić, dziś trzymałem mocz przez 8h, miałem parcie na pęcherz ale nie mogłem się przemóc dopiero przy wyjściu z pracy dałem radę. Jestem przez tą chorobę strasznie nerwowy i nie panuję czasami nad emocjami gdy ktoś mnie zdenerwuje. Rok temu jak miałem operacje na 2 jelita to kazali mi oddać mocz, jednak nie mogłem w obecności tylu ludzi, pół godziny się męczyłem aż w końcu lekarz kazał założyć cewnik i nie wiem czy to też nie wpłynęło na oddawanie moczu, dodam że gdy kamień wyszedł przez cewkę moczową to przez 7 dni miałem tak podrażnione nerwy że ciężko mi było się załatwić. [źródło]

I na koniec przykład, jak może rodzić się ta fobia:

przypomniałam sobie sytuacje, kiedy podczas przerwy w jakiejś podróży na siusiu, weszłam sobie beztrosko do kabiny, porozglądałam sie po niej, popatrzyłam za okno i dopiero przystąpiłam do dzieła.i tu padł głupi tekst osoby czekającej:dopiero sikasz?:-/chyba musiało mi to zapaść w pamięć i po paru latach odżyło. [więcej]

I najlepszy post oparty wszelakimi doświadczeniami, kopiuję tutaj na wypadek jakby kiedyś powyższe forum padło:

Odkryłem te fobie u siebie na studiach w toalecie gdy jakiś profesor zajmował kabinę obok- więc poleciało czyszczenie nosa prócz tego żadnej kropli. Zaczęło się- potem imprezy i wyjazdy- panie na lewo, panowie na prawo. Koszmar z początku. Zauważyłem w knajpach, że idąc się odlać z kimś znajomhym lać mogłem od razu, natomiast przy kimś obcym ni ch…

Wymyśliłem sobie odliczanie od 10 do 0 w myślach i serio pomagało wraz z czytaniem wszystkiego co było wokół nabazgrane czy też myślenie o tym kto tu i w jaki sposób instalował całą armaturę, heh. Sytuacja pogarszała się jeśli chodziło o pisuary- no nie mogłem, chyba że na siłę gdy było serio podbramkowo to zawsze coś uleciało. Apogeum mojego problemu sięgnęło podczas pewnego wyjazdu na woodstock autobusem, co jakiś czas panie na lewo, panowie na prawo, więc zacząłem znów palić, paliłem aż tłum wylał co miał potem atakowałem i… nic z tego. W busie kilka kolejek, browarów… kolejny postój z nadzieją na odblokowanie pęcherza gdyż ciśnienie rosło a wraz z nim coraz większa blokada.

Sytuację uratował pewnego postoju strumyk, który zagłuszał wszelkie odgłosy potrzeb i wtedy znalazłem antidotum na swój problem- wystarczyło mi powiercić butem w trawie i… jak ręką odjął! Przy okazji dodam, że w życiu nie miałem żadnych kompleksów, raczej indywidualista ze mnie w d… mający na to co ludzie powiedzą. Raz wybrałem się na koncert ze znajomymi na stadion, kilka browarów i pęchęrz upomniał się o swoje a że organizator dał ciała stawiając 6(!) toików pozostała ściana obok pod okiem ochrony i wówczas myślawszy, że problem z laniem pogrzebałem to stojąc i napierając na pęcherz ktoś obok spytał „jak leci” odp. „ch…o” dostałem odp. „spoko, też tak mam, to sie zdarza” przypomniał mi mojego szefa i jakoś poszło po paru minutach i skopconej fajce. Przy okazji nadażyła się okazja do przeanalizowania sytuacji, swojego szefa nie znoszę a gdy tylko pomyślę o pracy mam puls ok 180 z nerwów więc zacząłem wykorzystywać szefa podczas stresowego lania i… serio zaczęło pomagać! Szeryf był tylko punktem zapalnym, od razu zacząłem przywoływać z pamięci różne inne postaci i sytuacje, które pomagały zawładnąć na chwilę mym umysłem a przy okazji w duchu dziękując im z szyderczym uśmiechem.

Mając już pewien, bo kilkuletni bagaż doświadczeń z niemożnością spokojnego odlania się mogę powiedzieć, że nigdy nie wpadłbym na pomysł stopniowanego ekshibicjonizmu, problem leży w głowie i głowę należy zająć czymś innym by pofolgować swemu instynktowi pierwotnemu, które przytłumia nasze postępujące ucywilizowanie.
Gdy tylko nadaży się okazja- postój, impreza open-air to idę w zaparte między ludzi ze wspólną potrzebą i stosuję kilka odkrytych wcześniej metod:
– zapalam papierocha (niekoniecznie)
– nie skupianie się nad własną potrzebą
– jeśli już to jak kserksess, będę mieć przej… jeśli nie będzie nic z tego
– ocena otoczenia, liczenie od tyłu od 10 lub literowanie alfabetu od tyłu
– przeklinanie swojego szefa, przewoźnika, warunków obecnych… etc.
– rymowanie na temat powyższych (b. dobre efekty)
– gdy powyższe zawodzą zostaje puścić wodę z kranu, szelest papierem lub czymkolwiek symulując rozpakowywanie czegoś głusząc jednocześnie „sprawę” co pomaga; lub poprostu butem w trawie.

Ostatnio zauważyłem, że jest coraz lepiej, rzadko teraz wracam z 'pola walki’ pokonanym, a jeśli już to po kilku minutach wracam w to samo miejsce (co ważne). Moja dziewczyna przyznała, że też czasem ten problem ją dotyka, pocieszam ją, że nigdy nie będzie musiała pod murkiem wśród znajomych martwić się o to, heh. Studiowałem psychologię z nudów przez rok więc myślę, że jestem w stanie sam sobie pomóc, jeśli jeszcze komuś przy okazji swym przydługim wywodem to będzie nieźle. [źródło]

Uff, rozpędziłem się w kopiowaniu. Po za tym świetne propozycje w ostatnim cytacie ;-). Jednak pora zakończyć.

Terapia

Poczytałem też to i tamto o terapii. W większości przypadków proponuje się wyznaczenie jakiejś przyjaznej osoby, która będzie pomagała nam w przełamywaniu lęku i towarzyszyła nam w przypadku potrzeby. Osoba, która cierpi na Paruresis powinna powoli przełamywać się i stawiać sobie coraz wyżej poprzeczkę poprzez próby załatwiania się w obecności tamtej osoby, „upubliczniania” swojego rytuału.

Aha, zanim w ogóle weźmiemy się za walkę z Paruresis, to chociaż upewnijmy się co do tej choroby albo odwiedźmy urologa. Niekoniecznie musi problem tkwić w psychice.

Zobaczę z wiekiem jak u mnie rozwinie się tak przypadłość. Nie planuję żadnej terapii, jak wspomniałem na początku – mój problem nie jest w aż tak dużej skali, bym sobie nie mógł z tym radzić po swojemu, zechciałem to opisać, mam nadzieję, że dałem do myślenia ;-).

Podsumowanie dla „zdrowych”

Pogrubiłem wyżej, ale powtórzmy teraz wiadomości:

• Nie przeszkadzamy innym w siusianiu
• Nie poganiamy innych
• Nie czekamy natarczywie na znajomych w kiblu – oddalamy się i dajemy im czas. Każdy potrzebuje swojej prywatności.
• Nie spędzamy życia w kiblach publicznych tylko po to by tam być i wąchać zapachy
• Jeśli już kampimy za drzwiami komuś i nie ma możliwości ulotnienia się – pozagłuszajmy nieco słuchaczy toaletowych, pogadajmy z innymi w kolejce, może komuś pomożemy za drzwiami :-)
• A jeśli już jesteśmy sami z kimś we wspólnej ciszy… pogadajmy o tym, może w kabinie obok jest ktoś taki jak Ty :-). Wystarczy, że ktoś odpowie „chujowo” na pytanie „jak leci?”.
• Nie patrzymy się na penisy i pamiętamy o odpowiedniej zasadzie sikania przy pisuarach, logikę obrazuje obrazek poniżej ;-)

Zewnętrzne źródła

(od 2012 pierwszej publikacji nieco się zmieniło)

Polska Wikipedia świeci pustką, na szczęście z niej dowiedziałem się o nazwie tej fobii. Jest też polska strona założona przez pewnego trzydziestolatka, która gromadzi w sobie wszelkie informacje o tej przypadłości jak i sposoby leczenia, jest również polskie forum tematyczne Paruresis, na którym przekroczono już tysiąc wiadomości.

Posłużyłem się jeszcze tym tematem na pewnym forum, z którego poszły wszystkie cytaty wyżej. Jeden z tamtejszych posterów stoi za sprawą forum podlinkowanego w akapicie wyżej.

Dopisek z kilka godzin po publikacji: Artykuł ten wylądował na głównej stronie wykop.pl.

Co teraz o mnie myślisz?

Zastanawiam się ilu znajomych mam z podobną przypadłością, zastanawiam się ile ludzi teraz będzie na mnie inaczej patrzeć, na ilu kompletnie ten post nie wpłynie albo ile osób zechce mnie w przyszłości wyśmiać czy obgadywać: „to ten, co się nie potrafi wysikać”. Czekam hejterzy, nie ruszacie mnie, nasikam wam na twarze… obiecuję.

Jeśli ktoś już usilnie zechce mi przeszkadzać w sikaniu to proszę łaskawie o poinformowanie mnie o tym ;-) – mam pewność, że jesteś osobą świadomą mojego problemu i jeśli już coś myślisz, to na pewno nic głupio-nieświadomego. Ja potraktuję Twoją przeszkodę, jako wyzwanie i kapkę walki z przeciwnością ;-).

Humorystycznie odnośnie Paruresis

Tak.. skorzystać z szaletu miejskiego w Polsce, to istna katastrofa. – G

Pozdro.